To spotkanie ma charakter historyczny: jestem o tym przekonany – prof. Janusz Dyduch, Prezes Honorowy SITK RP

To nie jest zwykła konferencja, to krok naprzód, jeśli chodzi o integrację środowisk związanych z rozwojem kolei dużych prędkości – Dariusz Klimczak, Minister Infrastruktury

Prowadzone tu dyskusje wypracują konkretne rozwiązania, które przyczynią się do rozwoju kolei dużych prędkości i do większej integracji naszego kontynentu – dr inż. Alan Beroud, Prezes Zarządu PKP S.A.

Pierwszy raz w Łodzi mówimy o sprawach wizjonerskich, ale jakże potrzebnych każdemu z nas – Hanna Zdanowska, Prezydent Łodzi

Uroczysta inauguracja Międzynarodowej Konferencji „Rozwój Kolei Dużych Prędkości w Polsce” w łódzkim hotelu Andel’s zorganizowana przez Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP odbyła się co prawda 28-30 października 2024 r., ale pokłosie tych – historycznych już – obrad, w wielu segmentach branży można zauważyć także dziś. I nic dziwnego.

- Ta debata będzie stanowiła przyczynek do dalszej, lepszej współpracy między tymi, którzy planują rozwój kolei z punktu widzenia politycznego, tymi którzy są organizatorami przewozów, tymi którzy linie kolejowe budują, modernizują oraz tymi, którzy zajmują się tym obszarem naukowo –  podkreślał podczas inauguracji minister Klimczak.

W tym samym duchu wypowiadał się dr inż. Jacek Paś, Prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP – Nasza konferencja stanowi odpowiedź na potrzebę wymiany informacji w środowisku osób zainteresowanych KDP: specjalistów branży kolejowej, naukowców, samorządowców, polityków, producentów taboru i elementów infrastruktury oraz wykonawców robót budowlanych.

I trzeba przyznać, że obrady w łódzkim hotelu Andel’s wzbudziły ogromne zainteresowanie w środowisku związanym z rozwojem KDP: wśród grubo ponad trzystu uczestników obrad znaleźli się praktycznie wszyscy decydenci liczący się w tym obszarze: przedstawiciele rządu i europarlamentu, szefowie największych firm polskich i europejskich firm związanych z branżą, liderzy międzynarodowych organizacji kolejowych, wybitni przedstawiciele świata nauki i eksperci.  

O znaczeniu tej konferencji, poza udziałem kluczowych przedstawicieli polskiego rządu oraz najważniejszych postaci krajowego rynku kolejowego, świadczy najlepiej reprezentacja gości z zagranicy m.in. Francois Davenne – Dyrektor Generalny International Union of Railways (UIC), dr Alberto Mazzola – Dyrektor Wykonawczy Wspólnoty Kolei Europejskich oraz Zarządców Infrastruktury Kolejowej (Community of European Railways and Infrastructure Managers CER), Enno Wiebe – Dyrektor Generalny Związku Europejskiego Przemysłu Kolejowego (Union des Industries Ferroviaires Européennes (UNIFE), a także przedstawiciel Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Mobilności i Transportu (DG MOVE) Kristian Schmidt, Dariush Kowsar – Dyrektor ds. europejskich SNCF Réseau, Vytis Zalimas – Chief Executive Officer AB LTG Infra i wielu innych.

 

Skok cywilizacyjny

Ważne deklaracje pojawiły się zresztą już na początku obrad. Dariusz Joński, członek Komisji Transportu i Turystyki Parlamentu Europejskiego zapewnił, że budowa kolei dużych prędkości w Polsce stanowi najważniejsze zadanie infrastrukturalne rządu Donalda Tuska. Co więcej zaświadczył, że Apostolos Dzidzikostas, wówczas jeszcze kandydat, a dziś już Komisarz Europejski ds. zrównoważonego transportu i turystyki, jest zdeterminowany, aby inwestycje w KDP zostały w naszym kraju zrealizowane. Europoseł wyraził też przekonanie, że  realizacja pomysłu ministra Klimczaka, czyli połączenia Berlina z Kijowem przez Łódź i Warszawę Koleją Dużych Prędkości wydaje się realna i możliwa do zrealizowania już w tej kadencji (a w każdym razie można ją mocno rozpocząć).

Filip Czernicki, prezes zarządu CPK zaakcentował z kolei, że skończyło się już planowanie oparte o ideologię i plany rysowane flamastrem po mapie. Wszystkie inwestycje planowane przez CPK są dziś dogłębnie zanalizowane, przeliczone i skonfrontowane z najlepszymi fachowcami w branży: „także z państwem” – stwierdził, zachęcając przy okazji do konsultacji z pracownikami firmy, którzy byli obecni przez cały czas trwania obrad. O tym, że przekroczenie bariery 200 km/h przez polskie koleje oznacza dla naszego kraju kolejny skok cywilizacyjny mówił dr inż. Maciej Kaczorek, wiceprezes PKP Polskie Linie Kolejowe – czy to 250 km/h na centralnej magistrali kolejowej, czy linia Igrek Warszawa-Łódź-Poznań z prędkościami wyższymi niż 250 km/h.

Wyzwań nie brakuje, ale...

KDP zostały stworzone dla Polski, biorąc pod uwagę kształt naszego kraju, odległości od administracyjnego centrum oraz rosnące statystki pasażerów kolei, które po raz pierwszy przekroczyły w jednym kwartale 100 mln – przekonywał Kamil Wilde wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego. Przyznał, że wyzwań jest bez liku, głównie technicznych (choć nie tylko), czyli dostosowanie istniejącej i wybudowanie nowej infrastruktury kolejowej z prędkościami u nas do tej pory nie spotykanymi. Wilde nie miał jednak wątpliwości, że potrafimy sobie z nimi poradzić, podając jako przykład funkcjonujące od 40 lat z powodzeniem francuskie TGV.  Optymistycznie wybrzmiała też opinia ministra Piotra Malepszaka, (jako inżyniera, nie polityka), że w ciągu trzech lat magistralą kolejową będzie można pojechać z prędkością 250 km\h a w perspektywie 10 lat – już zupełnie nową linią KDP zbudowaną od podstaw (trzymamy za słowo – red.).

Dr Alberto Mazzola, dyrektor wykonawczy CER zapewnił, że rozwój HSR w Polsce jest ważny nie tylko dla komunikacji w naszym kraju, ale do funkcjonowania sieci w całej Unii. Przedstawił też europejski plan rozbudowy Kolei Dużych Prędkości. Od obecnych 11 666 km ma wydłużyć (w latach 2030-2050) o 21 tys. km nowych linii HSR, co umożliwi korzystanie z nich 60 proc. mieszkańców Unii i zapewni 50 proc. udział na rynku przewozów osobowych.

 

Kolej dużych prędkości w Polsce

Pierwszy i najważniejszy panel, dotyczący przyszłości kolei dużych prędkości w Polsce moderowali dr inż. Jacek Paś, Prezes SITK RP oraz dr Jakub Majewski, Przewodniczący Rady Nadzorczej PKP Polskie Linie Kolejowe. Panel dyskusyjny otworzyło wystąpienia Piotra Malepszaka, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury ds. transportu kolejowego.  Wśród znakomitego grona uczestników debaty znaleźli się też: dr inż. Alan Beroud – Prezes Zarządu PKP  i Przewodniczący Międzynarodowego Związku Kolei; Francois Davenne – Dyrektor Generalny UIC; dr Alberto Mazzola – Dyrektor Wykonawczy CER; Enno Wiebe, Dyrektor Generalny UNIFE oraz zdalnie Kristian Schmidt Union European Commission, Directorate-General for Mobility and Transport (DG MOVE).

Wszyscy paneliści – a zarazem liderzy transportu kolejowego w Europie – opowiedzieli się zgodnie za szybkim rozwojem HSR w Polsce i całym regionie. Wśród wielu zalet realizacji tego wielkiego projektu zwracali uwagę m.in. na zwiększenie integracji i lepszą komunikację między obywatelami krajów unijnych (np. po wybudowaniu linii KDP między Berlinem a Warszawą, będzie można wybrać się z jednej stolicy do drugiej na biznesowy lunch z obiadem i wrócić wieczorem). O środki europejskie na sfinansowanie tych ambitnych planów dopytywał Kristiana Schmidta (DG MOVE) prezes Beroud, nawiązując do ich wcześniejszej rozmowy w Berlinie. Mimo że konkretów tym razem zabrakło, za przyspieszeniem rozwoju HSR przemawia tak dużo argumentów ekologicznych, ekonomicznych, społecznych wreszcie dotyczących bezpieczeństwa oraz integracji mieszkańców Unii, że przyszłość projektu wydaje się niezagrożona.

Szansa dla rozwoju Łodzi

Ważny w miejscu obrad, i nie tylko zresztą, panel pt. „Inwestycje PKP PLK i CPK szansą rozwoju Łodzi i centralnej Polski” moderowali dr inż. Wawrzyniec Wychowański Sekretarz Generalny SITK RP oraz Zbigniew Szafrański Przewodniczący Rady Nadzorczej Centralnego Portu Komunikacyjnego. Wystąpienie tego ostatniego pt. „Po co w Łodzi podziemny dworzec i tunele pod centrum miasta” otworzyło debatę, w której udział wzięli Piotr Rachwalski Członek Zarządu CPK, Adam Pustelnik – I wiceprezydent Miasta Łodzi, dr inż. Maciej Kaczorek Członek Zarządu PKP PLK, Maciej Sobieraj Prezes Zarządu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej oraz dr hab. Michał Wolański, prof. SGH. Wszyscy uczestnicy dyskusji podkreślali kluczowe znaczenie budowy Kolei Dużych Prędkości dla dalszego rozwoju Łodzi i całego regionu łódzkiego.

Prezes Rachwalski zwrócił uwagę, że planowana budowa linii KDP zwanej „Irgekiem” połączy cztery z pięciu najważniejszych miast w Polsce, a w samym środku tego połączenia znajduje się Łódź. W rezultacie z dawnej stolicy bawełny będzie można dużo szybciej dojechać nie tylko do Wrocławia, Poznania czy Warszawy, ale też – poprzez modernizowane linie PLK – do Białegostoku, Lublina, Szczecina, Berlina, czy Zielonej Góry. Możliwość pokonania tych tras w godzinę lub dwie otwiera zupełnie nowe możliwości inwestycyjne i szanse rozwojowe. Prelegenci zwracali też uwagę na bliskość Warszawy, co przez wiele lat spowalniało rozwój miasta wysysając z Łodzi najlepiej wykwalifikowanych pracowników oraz inwestycje, tymczasem teraz może stać się wielkim atutem. Niewiele ponad pół godziny pociągiem oznacza, że można mieć biuro w Warszawie a magazyn w Łodzi, mieszkać w Łodzi i pracować albo studiować w Warszawie. – Powstanie mitycznego duopolis Warszawa-Łódź stworzy zupełnie nowe szanse dla Łodzi – podkreślał wiceprezydent Adam Pustelnik. Z kolei prezes PLK Maciej Kaczorek zwrócił uwagę  na korzyści związane z rozwojem ruchu aglomeracyjnego i regionalnego, który będzie skoordynowany z koleją dalekobieżną.  W ten sposób miasto uzyska szybki i niezawodny środek komunikacyjny.

Prędkość też integruje

Panel „Rola kolei dużych prędkości jako elementu sieci TEN-T w rozwoju zintegrowanego europejskiego systemu kolejowego” moderowali dr inż. Mariusz Buława, Prezes Zarządu Voestalpine Signalling Poland oraz dr hab. inż. Andrzej Massel, Dyrektor Instytutu Kolejnictwa.

Debatę otworzyło wystąpienie Piotra Wyborskiego Prezesa Zarządu PKP PLK SA, który był także uczestnikiem dyskusji obok: Vytisa Zalimasa LTG Infra, Zbigniewa Szafrańskiego CPK, Mariusa Narmontasa RAIL BALTICA AS (COO), Dariusha Kowsara SNCF Réseau i Radka Cecha – Správa Železnic. Z niezwykle ciekawej dyskusji, która wymaga odrębnego tekstu wynika, że chociaż panuje ogólne przekonanie, że kolej dużych prędkości to niezwykle użyteczny rodzaj transportu, który przyczynia się do realizacji wielu unijnych celów zrównoważonej mobilności, a inwestycje w tym obszarze współfinansowane ze środków unijnych mogą przynieść wielkie korzyści, wciąż brakuje solidnego ogólnounijnego podejścia.

Usługi komplementarne

Jeżeli konferencja miała być platformą do wymiany informacji między specjalistami różnych obszarów zajmujących się KDP to panel pt. „Usługi komplementarne dla systemu Kolei Dużych Prędkości” był tego znakomitym przykładem. Wzięli w nim udział bowiem przedstawiciele samorządu, producentów, przewoźników, zarządców infrastruktury kolejowej. Moderowali Tomasz Lachowicz, Dyrektor Przedstawicielstwa PKP SA w Brukseli NATO TG IST – Koordynator ds. Transportu Kolejowego Senior Transport Advisor oraz dr inż. Wawrzyniec Wychowański Sekretarz Generalny SITK RP. 

Panel otworzyło wystąpienie dr. inż. Alana Beroud, Prezesa Zarządu PKP SA, który podkreślił, kluczowe znaczenie usług komplementarnych – obok infrastruktury kolejowej – dla wygodnego, szybkiego i zintegrowanego transportu.

Prelegenci byli zgodni, co do znaczenia, jakie będą miały w miastach węzły intermodalne, w których kolej spotyka się z transportem publicznym, lotniskami, transportem lądowym, a w niektórych wypadkach wodnym. Katarzyna Strzegowska Dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie postawiła nawet śmiałą tezę, że KDP bez ciągłej współpracy z komunikacją miejską nie będzie ani dobrze funkcjonować, ani się rozwijać, co potwierdził w swoim wystąpieniu także Prezes PKP Intercity Janusz Malinowski, podkreślając znaczenie systemów biletowych, które powinny umożliwić pasażerom podróż od drzwi domu do drzwi pracy, lub innego celu wyjazdu.

Nie obyło się bez niespodzianki, która zarazem była idealnym wręcz podsumowaniem debaty, czyli podpisaniem listu intencyjnego między prezesami PKP Intercity i warszawskiego ZTM, dotyczącego nowej oferty dla pasażerów PKP Intercity. Otóż dzięki niej bilet kolejowy Intercity będzie upoważniał także do korzystania ze stołecznej komunikacji publicznej.  

– Moim zdaniem, to mały krok do wielkiego sukcesu – spuentował prezes Beroud,  jeden z głównych współautorów porozumienia.

W panelu wzięli udział Andrzej Bułczyński – Członek Zarządu PKP SA, Janusz Malinowski – Prezes Zarządu PKP Intercity SA, Katarzyna Strzegowska – Dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie, Bartłomiej Zgorzelski – Społeczny Pełnomocnik Prezydenta Miasta Łodzi ds. Wspierania Rozwoju i Przedsiębiorczości, Artur Fryczkowski – Wiceprezes Alstom Polska, Cezary Lis – Segment Manager HITACHI ENERGY Transportation oraz Krzysztof Zdziarski – Prezes Zarządu PESA BYDGOSZ.

Czas dla technologii i procedur

Niezwykle cenną składową konferencji i prawdziwym crème de la crème dla inżynierów, techników i menadżerów obecnych na konferencji były jednak znakomite prezentacje i choć, niestety, nie da się wszystkich  wymienić - a co dopiero omówić - w tej relacji, zainteresowani znajdą je bez kłopotu w programie na stronach SITK RP Zarząd  Krajowy (https://www.sitkrp.org.pl/). 

Trzeba przyznać, że wszystkie prezentacje intrygowały nowymi rozwiązaniami w obszarze kolei dużych prędkości – od wystąpienia Grzegorza Piotrowskiego, Dyrektora Pionu Kolejowego CPK, na temat Obiektów inżynieryjnych w ciągu kolei dużych prędkości w Polsce, przez referat dr inż. Jolanty Radziszewskiej-Wolińskiej o Tunelach kolejowych kolei dużych prędkości w standardach kolejowych CPK, aż po wystąpienia dr inż. Mariusza Buławy z Voestalpine Signaling Poland (Turnout system in digital railways), Tomasza Pałaszewskiego z Hitachi Rail GTS Polska Sp. z o.o. (Czas, pieniądze, bezpieczeństwo – nowe podejście do przetargów na sterowanie ruchem kolejowym) oraz Michała Rybackiego, Kierownika Działu Innowacji i Wdrożeń w TINES RAIL SA, który zaprezentował Rozwiązania konstrukcyjne nawierzchni torowej dla kolei dużych prędkości.

Dodajmy do nich tylko prezentacje: PESA Bydgoszcz SA, ALSTOM, KOMBUD GROUP SA, BUDIMEX SA, PORR SA, GÜLERMAK, KELLER Polska, HERRENKNECHT AG, a także Instytutu Kolejnictwa, spółek PKP SA, PKP PLK, PKP INTRERCITY, Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych a będziemy mieli bardzo wstępny ogląd szerokiej gamy tematycznej tych wystąpień. Nic dziwnego, że okazały prawdziwym magnesem dla specjalistów z różnych dziedzin, którzy licznie w nich uczestniczyli i podejmowali dyskusje w trakcie, a także po prezentacjach.

Trzeciego dnia konferencji uczestnicy wzięli udział w wycieczce technicznej na teren budowy prowadzonej przez Centralny Port Komunikacyjny, w trakcie której przedstawiono realizowany projekt wzmocnienia fundamentów Łódzkiego Domu Kultury w rejonie komory Łódź Fabryczna. Patronem merytorycznym wydarzenia była firma Keller Polska (wykonawca robót budowlanych), której eksperci szczegółowo omówili wyzwania związane z realizacją projektu. Przedstawili zarówno wyzwania związane z realizacją projektu w ścisłej zabudowie miejskiej, jak i konkretne rozwiązania technologiczne, które pozwoliły na skuteczne wzmocnienie fundamentów ŁDK. Uczestnicy dotarli na miejsce trambusem, a możliwość zobaczenia z bliska specjalistycznych prac fundamentowych była dla nich cennym doświadczeniem. Serdeczne podziękowania kierujemy do oddziału SITK w Łodzi, który odegrał kluczową rolę w organizacji tego wydarzenia, wspierając jego logistykę i przebieg.

Nieocenionym wsparciem dla organizacji konferencji było zaangażowanie naszych Partnerów, którym serdecznie dziękujemy za ich wkład i pomoc w realizacji tego wydarzenia. Szczególne podziękowania kierujemy do partnerów generalnych – firm Voestalpine i Hitachi, których wsparcie miało kluczowe znaczenie dla sukcesu konferencji. Wyrazy wdzięczności należą się także złotym partnerom: Alstom, Kombud Group, Pesa Bydgoszcz, Budimex, Gulermak, Keller Polska, Porr oraz Tines, którzy znacząco przyczynili się do rozwoju i wysokiego poziomu merytorycznego spotkania. Dziękujemy również partnerom: Elektroline, PKP Intercity, Polregio, Siemens Energy i TracTec, za ich wsparcie i zaangażowanie.

Doceniamy również patronów medialnych – ISB News, TVP 3 Łódź oraz Sektor Kolejowy, którzy pomogli dotrzeć z informacją o wydarzeniu do szerokiego grona odbiorców i przyczynili się do promocji kluczowych tematów poruszanych podczas konferencji. Dzięki zaangażowaniu wszystkich partnerów i patronów ubiegłoroczne wydarzenie stało się platformą do wartościowej wymiany wiedzy i doświadczeń, za co jesteśmy niezwykle wdzięczni.

Z radością ogłaszamy, że kolejna edycja konferencji HSR PL 2025 odbędzie się w wyjątkowej scenerii – w Gdańsku podczas Międzynarodowych Targów Kolejowych TRAKO 2025, największego i najważniejszego wydarzenia branży kolejowej w Polsce i jednego z kluczowych w Europie. To doskonała okazja, aby połączyć dyskusje o nowoczesnych rozwiązaniach w transporcie szynowym z prezentacją najnowszych technologii i innowacji w sektorze.

Już teraz serdecznie zapraszamy do udziału w HSR PL 2025 edycja TRAKO – szczegóły dotyczące programu i rejestracji podamy wkrótce!