O nowoczesnym sterowaniu ruchem i łączności na kolei w Kielcach

 

W dniach 12-14 czerwca 2024 r. w Cedzynie, Oddział SITK w Kielcach zorganizował jak co roku najważniejsze wydarzenie branży sterowania ruchem w Polsce – Konferencję Naukowo-Techniczną pn.: „Innowacyjne technologie w budowie, utrzymaniu, eksploatacji urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności w kolejnictwie polskim”.

 

Podczas trzydniowych obrad eksperci branży signalingu dyskutowali w IV sesjach o: innowacjach, wyzwaniach, problemach i ich rozwiązywaniu. Niezmienną wartością tego wydarzenia jest jego najwyższy poziom merytoryczny. Grono przedstawicieli nauki z profesorami: Markiem Pawlikiem, Andrzejem Białoniem, Andrzejem Toruniem i Andrzejem Kochanem na czele, recenzowało wraz z użytkownikami systemów oraz przedstawicielami krajowej władzy bezpieczeństwa, prezentowane koncepcje i rozwiązania.

 

Wśród gości specjalnych znaleźli się: Tadeusz Ryś - Przewodniczący Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych, Krzysztof Waszkiewicz i Piotr Kubicki – Członkowie Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Konrad Zakrzewski – Ekspert w Departamencie Techniki i Wyrobów Urzędu Transportu Kolejowego.

 

Największym wyzwaniem wskazywanym w wystąpieniach prelegentów była kwestia żywotności systemów srk – koncepcja end of life oraz idący za tym dylemat na jaki okres czasu należy projektować, budować i utrzymywać systemy srk (głos Piotra Kubickiego z PKP PLK) oraz kwestia czy należy wymieniać je w całości (głos Pawła Przyżyckiego z Hitachi Rail) czy dopuszczać wymianę wyłącznie elementów, których funkcjonalności lub bezpieczeństwo nie odpowiadają aktualnym wyzwaniom (głos Mirosława Czarnego z Alstom).

 

Prezes Piotr Kubicki w obrazowy sposób przyrównał konieczność wymiany systemów srk do wymiany telefonów komórkowych, które starzeją się w określonym czasie i dalsze ich serwisowanie przestaje być celowe ze względu na postęp technologiczny i względy bezpieczeństwa. Przedstawiciel PKP PLK wielokrotnie powtarzał, że narodowy zarządca infrastruktury otwiera szeroko bramy dla przedstawicieli branży i liczy na dialog służący zwiększeniu satysfakcji ze współpracy w zakresie zapewnienie wysokiej dostępności, niezawodności i bezpieczeństwa systemów sterowania ruchem i łączności przy ich optymalnych kosztach.

 

Prezes Kubicki szczególnie zaakcentował podjęcie przez PKP PLK zdecydowanych działań na rzecz przyspieszenia realizacji projektów GSM-R i wdrażania ERTMS/ETCS oraz wprowadzenia systemu zgłaszania i nadzoru procesu usuwania usterek przez dedykowane aplikacje na urządzenia mobilne (Android, iOS), a nie w formie tradycyjnej rozmowy telefonicznej jak ma to miejsce obecnie. Dla przyspieszenia działań naprawczych, PKP PLK umożliwi wyspecjalizowanym serwisantom srk usuwanie usterek za pomocą dostępu zdalnego poprzez dedykowane łącza VPN.

Piotr Kubicki poinformował zgromadzonych, że PKP PLK odejdą od zlecania realizacji projektowania i budowy systemów srk w ramach kompleksowych modernizacji/budowy linii kolejowych, przechodząc na model w którym srk będzie wydzielona jako odrębne postępowania dedykowane dla firm wykonawczych i instalacyjnych z branży. Powiedział, że to PKP PLK będą decydowały jaki system sterowania ma być zabudowany na danej linii, a nie generalny wykonawca który przy wyborze rozwiązań signalingowych kieruje się ceną, a nie funkcjonalnością systemu.

 

Prelegenci z PKP PLK zwracali szczególną uwagę na kwestię otwartych inferfejsów które mają umożliwić współpracę między urządzeniami różnych producentów na wymaganym poziomie niezawodności przy pełnej funkcjonalności i bez nadmiernych kosztów ponoszonych na każdorazową integrację.

 

Jednym z przewodnich wątków konferencji była kwestia cyfryzacji kolei oraz cyberbezpieczeństwo systemów kolejowych. O skutkach wejścia w życie Dyrektywy UE NIS2 w swoich wystąpieniach mówili: prof. Marek Pawlik z IK i Piotr Kubicki z PKP PLK.

 

O kosztach nowoczesnych systemów srk mówiono w kontekście szerszego wprowadzenia ETCS w wersji Limited Supervision, jako metody na zachowanie wymaganego poziomu bezpieczeństwa przy redukcji kosztów względem „pełnego nadzoru” ETCS mówił prof. Andrzej Kochan z PW. W tym zakresie swoje rozwiązania prezentowała Grupa Kombud, której przedstawiciele udowadniali celowość stosowania takiego rozwiązania na liniach małoobciążonych. Z tą tezą nie zgodził się przedstawiciel Hitachi Rail, który zauważył, że różnica w kosztach nie uzasadnia braku wszystkich funkcjonalności w trybie FS – pełnego nadzoru ETCS.

Mirosław Czarny z Alstom poruszył kwestię konieczności uwzględnienia przez PKP PLK, jako zamawiającego systemy srk, kosztów eksploatacji poszczególnych systemów w okresie ich życia, co ma doniosłe znaczenie przy skali związanej z efektem sieci. Również eco-driving maszynistów, wspierany krzywymi hamowania ETCS może przyczynić się do zmniejszenia kosztów związanych ze zużyciem energii eklektycznej w systemie kolejowym i podniesienia tym samym jego atrakcyjności dla klientów.

 

Przedstawiciele PKBWK zaprezentowali zgromadzonym ostatnie trendy związane z wypadkami i zdarzeniami na kolei ze szczególnym uwzględnieniem obszaru przejazdów kolejowych.

O procesie certyfikacji systemów sterowania mówił w swoim wystąpieniu Alfred Kurkowski z Alstom.

 

Michał Matowicki z AŻD Praha, przedstawił niezwykle ciekawą koncepcję wykorzystania przez lidera branży srk w Czechach przejętych od Správy železnic 2 linii kolejowych, które po modernizacji stały się dla nich poligonem do prowadzenia badań i testowania nowych rozwiązań systemów srk i łączności oraz szkolenia: operatorów, monterów urządzeń oraz studentów uczelni technicznych.

 

 

Konferencję tradycyjnie zakończyła prezentacja oceny parametrów eksploatacyjnych systemów srk na siec PKP PLK zaprezentowana i omówiona przez Marcina Kuziemskiego Z-cę Dyrektora Biura Automatyki i Telekomunikacji PKP PLK.

 

Konferencja SITK była wyjątkowa, również z tego względu, że firma Hitachi po raz pierwszy zaprezentowała się jako następczyni części kolejowej znanego giganta srk z Grupy Thales – GTS. Hitachi Rail z rozmachem zadebiutowała jako Generalny Partner wydarzenia.

 

Konferencję zorganizowały Koleżanki i Koledzy z Oddziału SITK Kielce z prezesem Grzegorzem Łukasikiem i honorowym prezesem Wojciechem Rybakiem na czele we współpracy z Biurem Automatyki i Telekomunikacji PKP PLK pod kierownictwem Dyrektora Marka Białka.